Agatha Christie - logo

Kalendarium


1890

15 września Agatha Mary Clarissa Miller przychodzi na świat w rezydencji Ashfield w Torquay jako trzecie dziecko Clary z domu Boehmer i Fredericka A. Millera.


1895/6

Pobyt z rodziną we Francji (Pau, Paryż, Dinard).


1901

Śmierć ojca.


1902

Nauka na pensji panny Guyer w Torquay.


1906

Pobyt na różnych pensjach w Paryżu. Studia muzyczne, nauka śpiewu i rysunku.


1909

Pierwsza próba literacka: "Snow upon the Desert".


1910


Wyjazd na sezon zimowy do Kairu. Pierwsze oświadczyny.


1911

10 maja pierwszy lot Agathy aeroplanem.


1912

Agatha poznaje na balu pułkownika Archibalda Christie.


1914-1918

Tuż po wybuchu I wojny światowej Agatha podejmuje pracę w Ochotniczym Komitecie Pomocy najpierw jako pielęgniarka, potem jako pomocnica w aptece. Archibald Christie walczy na froncie. 24 grudnia 1914 biorą ślub.


1918

Państwo Christie przeprowadzają się do Londynu. Archibald otrzymuje posadę w Ministerstwie Lotnictwa.


1919

Narodziny córki Rosalind.


1920

Nakładem wydawnictwa Johna Lane'a The Bodley Head ukazuje się pierwsza powieść - "Tajemnicza historia w Styles", w której zapoznajemy się z Herkulesem Poirotem.


1922

To samo wydawnictwo publikuje drugą powieść Agathy Christie. Jest to "Tajemniczy przeciwnik", w którym jako detektywi występują Tommy Beresford i jego późniejsza żona Tuppence Cowley.
Państwo Christie wyruszają w podróż dookoła świata: Archibald jako członek oficjalnej delegacji pod przewodnictwem majora Belchera, Agatha jako osoba towarzysząca. Trasa biegnie przez Afrykę Południową, Australię, Hawaje i Kanadę. Plonem tej podróży jest powieść "Mężczyzna w brązowym garniturze".


1923

Powrót do Anglii.


1924

Podpisanie umowy z wydawnictwem Collins. Agatha publikuje własnym sumptem w wydawnictwie Geoffrey Bles tomik wierszy "Road of Dreams". Przeprowadzka z Londynu do Sunningdale, gdzie państwo Christie kupują swój pierwszy dom - Styles.


1926

Ukazuje się "Zabójstwo Rogera Ackroyda". Początki sławy. Śmierć matki. Rozpad małżeństwa. W grudniu Agatha Christie znika z domu na dziesięć dni, które spędza pod fałszywym nazwiskiem w hotelu w Harrogate, wywołując sensację na łamach prasy.


1928

Niemy film niemiecki na motywach "Tajemniczego przeciwnika". Brytyjski film "The Passing Mr Quin" na podstawie opowiadań o panu Harleyu Quinie. Premiera "Alibi" - pierwszej wersji scenicznej "Zabójstwa Rogera Ackroyda". Rozwód. Podróż z Rosalind i jej opiekunką Carlo Fisher na Wyspy Kanaryjskie, gdzie powstaje znaczna część "Zagadki Błękitnego Ekspressu". Pierwsza samotna podróż Orient Expressem na Bliski Wschód.


1929

Zakup domu przy Cresswell Place 22 w Londynie. Akces do Klubu Detektywów.


1930

Ukazuje się "Morderstwo na plebanii" - pierwsza powieść z panną Marple - oraz pierwsza powieść psychologiczna-obyczajowa pod pseudonimem "Mary Westmacott". Londyńska prapremiera "Czarnej kawy". Druga podróż na Bliski Wschód i początek znajomości z młodszym o 14 lat archeologiem Maxem Mallowanem.
11 września Agatha i Max biorą ślub w Edynburgu.


1931

Na ekrany wchodzi "Alibi", pierwszy dźwiękowy film na podstawie "Zabójstwa Rogera Ackroyda". Zakup posiadłości Winterbrook House nad Tamizą, w pobliżu Oksfordu.


1933

Wyjazd z Maxem na wykopaliska do Iraku.


1934

Ukazuje się "Morderstwo w Orient Expressie" oraz "Niedokończony portret", powieść autobiograficzna, pisana pod pseudonimem Mary Westmacott.


1935

Wyjazd na kierowane przez Maxa wykopaliska w Syrii.


1936

Ukazują się powieści "Morderstwo w Mezopotamii" i "Karty na stół".


1937

Ukazuje się powieść "Śmierć na Nilu".


1938

Sprzedaż rodzinnego domu Ashfield w Torquay. Zakup posiadłości Greenway w Devonie.


1939

Ukazuje się powieść "Dziesięciu Murzynków".
Po wybuchu II wojny światowej Agatha podejmuje ochotniczą pracę w aptece szpitala w Torquay. Bombardowanie Devonu. Służba Maxa w lotnictwie.


1940

Ukazuje się powieść "Zerwane zaręczyny"


1941

Małżeństwo córki z majorem Hubertem Prichardem. Max oddelegowany do Kairu. Agatha wraca do Londynu i pracuje w aptece uniwersyteckiej. Ukazuje się powieść "Zło, które żyje pod słońcem" oraz antynazistowska powieść "N czy M".


1942

Wychodzi powieść "Zatrute pióro".


1943

Ukazuje się powieść "Pięć małych świnek".
We wrześniu w Cheshire rodzi się wnuk Agathy - Mathew.


1944

Zięć Agathy ginie na froncie. Wychodzą dwie powieści" "Samotna wiosną" (pod pseudonimem Mary Westmacott) i "Zakończeniem jest śmierć". Akcja tej ostatniej, napisanej z inspiracji archeologa Stephena Glanville'a, rozgrywa się w starożytnym Egipcie.


1945

Premiera filmu René Claira "Dziesięciu Murzynków". Powrót Maxa. Wyjazd do Greenway House.


1946

Wspomnienia z pierwszego pobytu na wykopaliskach i początków znajomości oraz małżeństwa z Maxem, zatytułowane "Opowiedzcie, jak tam żyjecie" zostają opublikowane pod nazwiskiem Agatha Christie Mallowan.


1947

Na życzenie królowej matki Mary, Agatha pisze słuchowisko radiowe "Trzy ślepe myszki".


1948

Ukazuje się "Pora przypływu".


1949

Drugie małżeństwo córki z prawnikiem i orientologiem Anthonym Hicksem. Początek dziesięcioletniego pobytu na wykopaliskach w Nimrud. Wychodzi "Dom zbrodni".


1950

Przyjęcie do Londyńskiej Akademii Nauk. Rekordowa sprzedaż powieści "Morderstwo odbędzie się..." W Nimrud początek pracy nad "Autobiografią".


1951

Początek współpracy z impresariem Peterem Saundersem.


1952

Londyńska premiera "Pułapki na myszy".


1953

Prapremiera sztuki "Świadek oskarżenia".


1954

Agatha otrzymuje w Stanach Zjednoczonych główną nagrodę dla najlepszego pisarza literatury detektywistycznej.


1955

Srebrne wesele Maxa i Agathy. Założenie spółki Agatha Christie Ltd.


1957

Ukazuje się powieść "4.50 z Paddington".


1958

Agatha zostaje przewodniczącą Klubu Detektywów. Wychodzi "Próba niewinności".


1960

Max Mallowan zostaje odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.


1961

Agatha otrzymuje tytuł doktora honoris causa uniwersytetu w Exeter.


1962

Umiera Archibald Christie. Na ekrany wchodzi film "4.50 z Paddington" z Margaret Rutherford w roli panny Marple. "Pułapka na myszy" od 10 lat utrzymuje się nieprzerwanie w repertuarze scen londyńskich.


1965

Ukazuje się powieść "Hotel ŤBertramť". Zakończenie pracy nad "Autobiografią". Pod nazwiskiem Agatha Christie Mallowan wychodzi zbiór wierszy i opowiastek o tematyce gwiazdkowej "Gwiazda nad Betlejem".


1966

Ukazuje się powieść "A.B.C."


1968

Max Mallowan otrzymuje tytuł szlachecki za zasługi na polu archeologii.


1972

Wydawnictwo Collins publikuje dwutomowy zbiór wierszy zebranych Agathy Christie.


1973

Ukazuje się ostatnia powieść Agathy "Tajemnica Wawrzynów". Pisarka przechodzi zawał serca.


1974

Na ekrany kin wchodzi, odnosząc światowy sukces, "Morderstwo w Orient Expressie".


1975

Wychodzi "Kurtyna", powieść o ostatniej sprawie Herkulesa Poirota, zakończona śmiercią wielkiego detektywa. Książka - podobnie jak "Uśpione morderstwo" - została napisana podczas wojny i złożona w depozycie bankowym.


1976

12 stycznia Agatha Christie umiera. Wychodzi "Uśpione morderstwo" (z panną Marple).


1977

Ukazuje się "Autobiografia". Wydawnictwo Collins publikuje też wspomnienia Maxa Mallowana.


1978

19 sierpnia umiera Max Mallowan.